Không được xây nhà trên đất vườn, hành vi xây nhà là trái quy định pháp luật. Để được xây nhà hợp pháp trên đất vườn, người dân cần đăng ký chuyển
mục đích sử dụng đất vườn sang đất thổ cư.
Hiểu thế nào là đất vườn?
Theo mục đích sử dụng, đất được chia thành nhiều nhóm khác nhau. Trong đó, dễ nhầm lẫn nhất là đất vườn và đất trồng cây lâu năm.
Hiểu nôm na, đất trồng cây lâu năm là đất công nghiệp, mục đích sử dụng là trồng các loại cây lâu năm: cây ăn quả lâu năm, cây dược liệu lâu năm, cây công nghiệp lâu năm,…
Còn đất vườn thuộc nhóm không xác định, có thể trồng cây lâu năm hoặc cây hằng năm. Đất vườn thường liền kề, gần cạnh thửa với đất ở. Đất vườn thường sử dụng để trồng cây hằng năm hoặc cây hoa màu.
Xây nhà trên đất vườn có được không?
Chủ sở hữu đất cần sử dụng đất theo đúng mục đích sử dụng của đất. Khoản 1 Điều 6 Luật Đất đai 2013 quy định nguyên tắc sử dụng đất: “Đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất”.
Vì vậy, người sử dụng đất xây nhà trên đất vườn là trái quy định pháp luật.
Chủ sở hữu tự ý xây dựng trên đất vườn được xác định là hành vi tự ý chuyển đổi đất trồng cây hằng năm, đất trồng cây lâu năm sang đất ở. Hành vi này sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật với mức xử phạt ở khu vực nông thôn đối với cá nhân như sau:
– Dưới 0,02 ha: Phạt tiền từ 3 – 5 triệu đồng
– Từ 0,02 ha đến dưới 0,05 ha: Phạt tiền từ 5 – 8 triệu đồng
– Từ 0,05 ha đến dưới 0,1 ha: Phạt tiền từ 8 – 15 triệu đồng
– Từ 0,1 ha đến dưới 0,5 ha: Phạt tiền từ 15 – 30 triệu đồng
– Từ 0,5 ha đến dưới 1 ha: Phạt tiền từ 30 – 50 triệu đồng
– Từ 1 ha đến dưới 3 ha: Phạt tiền từ 50 – 100 triệu đồng
– Từ 3 ha trở lên: Phạt tiền từ 100 – 200 triệu đồng
Với hành vi cố ý xây dựng nhà trên đất vườn ở khu vực thành phố thì mức xử phạt sẽ tăng gấp đôi.
Nếu tổ chức cố tình vi phạm thì mức xử phạt cũng tăng gấp đôi.
Ngoài mức phạt tiền, chủ thể vi phạm còn phải khắc phục hậu quả như sau:
– Buộc đăng ký chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định đối với trường hợp đủ điều kiện được công nhận quyền sử dụng đất.
– Nếu không đủ điều kiện công nhận quyền sử dụng đất, buộc phải không phục lại tình trạng đất trước khi vi phạm.
– Buộc nộp lại toàn bộ lợi nhuận có được từ hành vi tự ý chuyển đổi lên đất ở bất hợp pháp.
Nếu chủ sở hữu đất đủ điều kiện và muốn xây dựng trên đất vườn, cần chuẩn bị hồ sơ và thủ tục như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
– Giấy chứng nhận quyền sở hữu đất (Sổ đỏ, Sổ hồng)
– Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Người dân có thể nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa để chuyển cho Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện hoặc nộp trực tiếp tại Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện.
Bước 3: Tiếp nhận hồ sơ
– Hồ sơ đầy đủ: hồ sơ sẽ được bộ phận tiếp nhận ghi vào sổ tiếp nhận và gửi lại phiếu tiếp nhận cho người nộp.
– Hồ sơ thiếu, chưa hợp lệ: Bộ phận tiếp nhận sẽ thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chỉnh theo quy định trong thời gian không quá 3 ngày làm việc.
Bước 4: Giải quyết yêu cầu
Trong thời gian này, các cơ quan có thẩm quyền thực hiện công việc theo quy định như thẩm định nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất, thực địa,…
Chủ sử dụng đất cần nộp tiền sử dụng đất theo thông báo của cơ quan thuế nếu được chuyển mục đích sử dụng đất.
Bước 5: Trả kết quả
Thời gian giải quyết: Không quá 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ; không quá 25 ngày làm việc đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn.
Thời gian trên không tính thời gian thực hiện nghĩa vụ tài tài chính của người sử dụng đất.
